Regelmatig ontvangen wij van gastouders de vraag wat de mogelijkheden zijn voor speelruimte in hun tuin. Mag ik een blotevoetenpad aanleggen? Mag ik iets met water in mijn tuin zodat de kinderen lekker kunnen kliederen met modder? Kan ik een klimtoestel plaatsen die bestaat uit opeengestapelde boomstammen? Of krijg ik bij de volgende GGD inspectie of risico inventarisatie van het gastouderbureau dan een tik over de vingers omdat het te risicovol is…
Risicovol buitenspelenโฆ wat is dat nou precies?
Als eerste wil ik benadrukken dat risico anders is dan gevaar. Kinderen zien geen gevaar en daarom hebben wij als volwassenen de belangrijke taak om hen hiervoor te beschermen. Zo laat je een kind niet bij (open) water spelen terwijl het geen zwemdiploma heeft.
Risico hoort daarentegen bij het leven, en dus is het belangrijk om een kind te leren hoe hiermee om te gaan. Bij risicovol spel gaan kinderen op avontuur en ontdekken ze zelf wat hun grens is. Maar ook hoe ze angsten kunnen overwinnen, om hulp durven te vragen, samen te werken, door te zetten wanneer het even niet lukt of te stoppen op het juiste moment. En ja, dit gaat vaak samen met een blauwe plek, een schram of een nat pakโฆ ย maar dit is te overzien en zal een kind niet in gevaar brengen.
Je kan de boom in! Of toch niet...
Dit betekent natuurlijk niet dat je kinderen allemaal maar hun gang moet laten gaan. Om je te helpen heeft veiligheid.nl een aantal tips voor je:
- Kijk en luister naar het kind. Is het snel angstig? Bedenk samen een manier om het te begeleiden zodat het zelfstandig met risicoโs om durft te gaan. Of zit het als je even omkijkt al in de hoogste boom? Bedenk dan samen regels hoe dit op de meest veilige manier kan.
- Luister naar je eigen gevoel, en vertel waarom iets wel of niet mag. Benoem de risicoโs die je ziet, daar leert een kind ook van. Wat een andere (gast)ouder toelaat, hoef jij niet te doen.
- Grenzen verleggen doet ieder kind. Opeens zit het bovenop een speelhuisje of mag je niet meer helpen in de speeltuin. Dit is natuurlijk gedrag, probeer je hierop voor te bereiden. Kijk goed hoe het kind met risicovol spelen omgaat en oefen ermee (indien nodig).
- Maak duidelijke afspraken waar een kind zich ook echt aan kan houden (passend bij de leeftijd / ontwikkeling van het kind) En maak ook afspraken met de ouders van het kind hierover.
- Moedig aan en houd afstand. Geef het kind de ruimte om te experimenteren. Grijp alleen in als er echt gevaar is, leg uit waarom je ingrijpt en geef tips. Je kunt het ook voordoen maar neem het niet fysiek over van het kind (til het kind bijvoorbeeld niet zelf in de boom). Het is vooral belangrijk dat een kind het zelf doet.
- Waarschuw niet te snel. Let maar eens op hoe snel je: โpas op!โ of โkijk uit!โ roept. Jij wilt waarschuwen, maar haalt daarbij het kind uit zijn concentratie. Probeer 10 seconden te wachten voordat je roept. Wat gebeurt er? En waarom vind je dit eng? Hoe groot is het risico eigenlijk? Grijp in als het risico onaanvaardbaar is door het kind te helpen of te stoppen. Leg daarbij altijd uit waarom je ingrijpt zodat het kind niet bang wordt maar er iets van kan leren.
Je eigen speelplan
Lees hier meer over risicovol spel en test hoeveel speelruimte jij geeft.ย Ga het avontuur aan, doe de test en maak je eigen speelplan!
Wat is jouw ideale buitenspeelruimte?
